Czy akredytacja jest realnym potwierdzeniem kompetencji osób? Takie pytanie zadaje sobie wiele osób, które stają przed koniecznością wykonania badania i zastanawiają się nad wyborem laboratorium akredytowanego lub „zwykłego”. Na czym polega różnica i czy akredytacja ma znaczenie?
Akredytacja – dlaczego jest tak istotna?
By określić znaczenie i istotę akredytacji warto sięgnąć do źródeł i wskazać co w ogóle oznacza termin „akredytacji”. Jest to nic innego jak udzielenie pełnomocnictwa, które potwierdza, że określony podmiot, wykonujący badania, posiada kompetencje do tego typu zadań. Ma to istotne istotne znaczenie w zakresie inspekcji dotyczących postępowania oraz jakości usług wykonywanych przez dane laboratorium.
Prawo polskie wskazuje, że akredytacja jest konieczna aby formalnie wskazać kompetencje określonego podmiotu do wykonywania zadań w zakresie oceny zgodności. W naszym kraju jednostką akredytujące jest Polskie Centrum Akredytacji, które udziela akredytacji jednostkom certyfikującym, a także różnego rodzaju laboratoriom. To właśnie na stronie Polskiego Centrum Akredytacji w sieci można znaleźć listę laboratoriów badawczych, które posiadają akredytację – sprawdź np. laboratorium akredytowane do badań wody – obiks.pl
Akredytacja czy notyfikowanie?
Oba te terminy wiążą się regulacjami prawnymi, które obowiązują w Polsce. W praktyce, jednak dane laboratorium aby było notyfikowane nie musi być akredytowane w naszym kraju. Co więcej, w praktyce nie wszystkie laboratoria akredytowane są też notyfikowane, co stanowi przedmiot osobnego zagadnienia. Istotne znaczenie w tym zakresie na norma ISO/IEC 17025(1), która została opublikowana w 2017 roku i jest znowelizowaną wersja wcześniejszej, mając zastosowanie dla laboratoriów badawczych. To właśnie ona w precyzyjny sposób wskazuje wymagania, które dotyczą kompetencji oraz bezstronności i spójności działania tego typu laboratoriów. Organy nadrzędne akredytujące w naszym kraju mogą wykorzystywać ten dokument do potwierdzenia kompetencji jakie posiada dane laboratorium i uznania ich za prawidłowe. Zatem akredytacja zawsze dotyczy konkretnych standardów jakie spełnia dane laboratorium i dlatego ma istotne znaczenie dla osób, które wykonują w nim badania.
Zmiany, które wprowadzono w omawianej ustawie w roku 2017 znowelizowały także, co istotne, sposób wzorcowania oraz pobierania próbek związanych z badaniami. Norma ISO/IEC 17025 w chwili obecnej mocno skupia się również na technikach informacyjnych oraz zastosowaniu samych systemów komputerowych, co ma znaczenie dla zapisów elektronicznych oraz wydruków wyników oraz raportów.
Źródła:
1. Utkowski T., „LABORATORIUM „AKREDYTOWANE” – CO TO ZNACZY AKREDYTACJA?”, https://emc4b.com/laboratorium-akredytowane-co-to-znaczy-akredytacja/”, dostęp: 19.11.2021 r.